Nijmegen, St. Stevenskerk

In 1770 besloot de raad van de stad Nijmegen een nieuw orgel in de Stevenskerk te bouwen. Christiaan Muller (niet te verwarren met de bouwer van het St.Bavo-orgel in Haarlem) die als eerst deze opdracht kreeg, slaagde er niet in deze uit te voeren.

In 1773 werd het werk opgedragen aan de Keulse orgelmaker Ludwig König. Het orgel werd opgeleverd in 1776 en op 10 september in dat jaar voor het eerst in het openbaar bespeeld. Voor de eredienst werd het op 15 september in gebruik genomen. Later zijn verschillende wijzigingen aangebracht in dispositie en stemming waardoor het oorspronkelijke karakter van het orgel werd aangetast.

Het bombardement in 1944 trof de kerk, het orgel bleef gelukkig bewaard. Bij de restauratie na de oorlog hersteld Fa. de Koff de dispositie geheel in originele staat. Ook de stemming werd op de oude toonhoogte teruggebracht, dat is bijna een halve toon lager dan de tegenwoordige stemming. In april 1970 was de ingebruikname van het gerestaureerde orgel. De toetstractuur, die te wensen overliet, werd in 1974 door Flentrop Orgelbouw, met enkele vernieuwingen, waar dit noodzakelijk was, weer goed lopend gemaakt. Opvallende elementen in de dispositie zoals b.v. de tertsen in de mixturen, de samenstelling van het bovenwerk, en de krachtige tongwerken maken het orgel tot een uniek instrument.

De dispositie van het König-orgel

Groot Manuaal Rugwerk Bovenmanuaal Pedaal
Prestant 16′ Bourdon 16′ Quintadena 16′ Principaal 16′
Octaaf 8′ Prestant 8′ Coppel prestant 8′ Subbas 16′
Gemshoorn 8′ Klein Bourdon 8′ Viola di Gamba 8′ Violonbas 16′
Roergedekt 8′ Fluit tracers (D) 8′ Weydgedekt 8′ Quintbas 12′
Quintgedekt 6′ Octaaf 4′ Octaaf 4′ Octaafbas 8′
Octaaf 4′ Fluyt a bek 4′ Quintfluit 1/13′ Roerbas 8′
Roergedekt 4′ Quint 3′ Nasard 2 st. Quint 6′
Tertiaan 3 1/5′ Klein octaaf 2′ Mixtuur 5 st. Octaaf 4′
Superoctaaf 2′ Flageolet 1′ Cornet 6 st. Bombarde 16′
Fournituur 3 st. Mixtuur 6 st. Carillon 3 st. Trompet 8′
Mixtuur 6 st. Carillon 3 st. (bas super oct.) Clarin 4′
Trompet 16′ Trompet 8′ Vox Humana 8′ Cornetbas 2′
(bas-discant) Basson 8′ Hautbois 8′
Trompet 8′ Vox Humana 8′ (bas-trompet) 4′
Tremulant Echo (D kastje) 8′
Vox Angelica (B) 2′
Tremulant
Tremulant
Koppels
Gr. Man.-Bovenm. Klavier C-f3
Gr. Man.-Rugwerk Pedaal C-d1
Pedaal-Gr.Man.
Pedaal-Rugwerk